Wystawa „»Wstańcie, chodźmy…« Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski”

Wystawa „»Wstańcie, chodźmy…« Pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski”
Papież Jan Paweł II rozpoczął I pielgrzymkę do Polski, podczas której odwiedził: Warszawę,
Gniezno, Częstochowę, Kraków, Oświęcim, Kalwarię Zebrzydowską i Wadowice. Ojciec
Święty przybył do ojczyzny nieco ponad siedem miesięcy po swoim wyborze na Tron
Piotrowy. Była to druga zagraniczna podróż papieża-Polaka, który wcześniej udał się do
Meksyku, a także na Dominikanę i Bahamy. Papieskie podróże apostolskie zainicjował Paweł
VI (1963-1978), który podczas 9 wizyt odwiedził 18 państw.
Zamiar odwiedzenia swojej ojczyzny Polski Jan Paweł II wyraził już kilka dni po wyborze na
Stolicę Piotrową. Władze PRL usiłowały na różne sposoby odwlec przyjazd Jana Pawła II.
Ostatecznie oficjalne zaproszenia do złożenia wizyty Episkopat Polski wystosował 22 lutego,
a władze państwowe 2 marca 1979 r. „Od sytuacji w takim kraju jak Polska w dużym stopniu
zależy sytuacja w całej wspólnocie państw socjalistycznych” – stwierdził Leonid Breżniew,
wyrażając tym samym swoje niezadowolenie wobec ustępstwa ze strony władz PRL i zgody
na przyjazd papieża.
W trakcie pielgrzymki Jan Paweł II odwiedził Warszawę (2 czerwca), Gniezno (3 czerwca),
Częstochowę (4-6 czerwca). Od 6 czerwca do 10 czerwca przebywał w Krakowie. W tym
czasie odwiedził także Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Oświęcim i Nowy Targ. W
samym Krakowie spotkał się z wiernymi na Skałce, w opactwie Cystersów w Mogile oraz na
krakowskich błoniach. Szacuje się, że w spotkaniach z Janem Pawłem II uczestniczyło w tych
dniach 10 milionów Polaków.
Władze PRL pełne obaw zmobilizowały wszystkie swoje siły do „minimalizowania
negatywnych skutków” wizyty Jana Pawła II w Polsce. Już chwili zakończenia pielgrzymki
nikt nie miał wątpliwości, że było to wydarzenie „którego skutki będą owocować w
następnych dziesięcioleciach” – jak określił to w swojej analizie prof. Jan Szczepański –
ówczesny członek Rady Państwa. Przebieg pielgrzymki z wielką uwagą obserwowała prasa
zachodnia. Spontaniczne manifestacje wiary i niezależności polskiego społeczeństwa i reakcje
władz komunistycznych komentowane były jednoznacznie, jako „9 tryumfalnych dni w
Polsce”. W komunikacie Konferencji Episkopatu Polski podsumowującym pielgrzymkę Jana
Pawła II do ojczyzny napisano: „Tym wyjątkowym w dziejach Narodu wydarzeniem żyć
będą całe pokolenia Polaków”.
Na wystawie, przygotowanej przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach,
zaprezentowano prawie 40 fotografii ze zbiorów Instytutu Prymasowskiego Stefana
Kardynała Wyszyńskiego oraz z archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – w większości
dotąd nie znanych nigdy wcześniej nie publikowanych. Wynikiem międzynarodowej
kwerendy prasowej jest zbiór przywołanych na wystawie tytułów artykułów z prasy
niemieckiej, włoskiej, holenderskiej, francuskiej i amerykańskiej. Ważnym uzupełnieniem
narracji są również fragmenty wypowiedzi przedstawicieli władz komunistycznych na temat
pielgrzymki – w okresie przygotowań i po jej zakończeniu.
Autorzy wystawy: dr Anna Badura, Ryszard Mozgol, dr Andrzej Sznajder (IPN Katowice)
Polecamy portal IPN o pielgrzymkach: https://pierwszapielgrzymka.ipn.gov.p